W dniu wczorajszym obchodzony był Światowy Dzień Gleby. Jest to bardzo ważne wydarzenie, które ma przybliżyć światowej społeczności rolę gleb. Gleby pełnią wiele funkcji i świadczą usługi ekosystemowe dla ludzi zapewniając im materiały i surowce do dostatniego życia oraz warunkują wolność działania. Znaczenie gleb zostało docenione przez Organizację Narodów Zjednoczonych, która w opublikowanych Celach Zrównoważonego Rozwoju zawarła odniesienie do potrzeby ochrony światowych zasobów glebowych. Komisja Europejska w opublikowanej strategii Europejski Zielony Ład oraz innych strategiach uzupełniających ten dokument, podkreśliła konieczność dbałości wszystkich grup społecznych o zdrowie gleb oraz jej zrównoważone użytkowanie. Jednym z zagrożeń, które negatywnie oddziałuje na funkcje gleby i świadczone przez gleby usługi ekosystemowe jest zasolenie. Problem gleb zasolonych dotyka przede wszystkim kraje o wysokiej średniej rocznej temperaturze powietrza. Zasolenie gleb może być wynikiem procesów naturalnych takich jak na przykład wietrzenie minerałów, ruch wody w górę profilu glebowego, wycofywanie się mórz i oceanów. Jednak coraz więcej uwagi w badaniach naukowych poświęca się zasoleniu gleb wynikającemu z nawadniania roślin. W naszym kraju zasolenie nie należy do czynników, które zagrażają prawidłowemu funkcjonowaniu gleb na obszarach użytkowanych rolniczo, na co wskazują dane z Monitoringu chemizmu gleb ornych Polski (https://www.gios.gov.pl/chemizm_gleb/index.php?mod=wyniki&cz=J). Problemy zasolenia dotykają gleb na niewielkich obszarach naszego kraju. Dzieje się tak na przykład w skutek awarii rurociągów i rozlewania się solanki lub wód kopalnianych transportowanych z kopalni soli do zakładów technologicznych uzdatniania solanki. Okresowe zasolenie może też dotykać gleb położonych przy szlakach komunikacyjnych. Spowodowane jest stosowaniem soli kamiennej do odśnieżania dróg.
Światowy Dzień Gleby jest też okazją do przekazania radosnej informacji, która ma związek z działalnością naukową śp. pani prof. dr hab. Aliny Kabaty-Pendias. W bieżącym roku Europejska Unia Nauk o Ziemi (European Geosciences Union) zatwierdziła medal, któremu patronuje Pani Profesor (https://www.egu.eu/awards-medals/).
Medal będzie przyznawany przez Dywizję Nauk o glebie EGU. Podziękowania za promowanie dzieła ś.p. prof. dr hab. Aliny Kabaty-Pendias na forum europejskim kierujemy do pana prof. dr hab. Jerzego Webera z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Medal im. prof. Aliny Kabaty-Pendias będzie po raz pierwszy wręczony przez EGU w 2023 r., a propozycje kandydatów będzie można zgłaszać od stycznia do lipca 2022 r.
/BS/