Klimatyczny Bilans Wodny dla okresu od 11 maja do 10 lipca 2023 roku

IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2477 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą.

W szóstym okresie raportowania tj. od 11 maja do 10 lipca 2023 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -160 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zmniejszeniu o 18 mm w stosunku do poprzedniego okresu (1 V-30 VI).

Deficyt wody dla roślin uprawnych zwiększył się powodując, że niedobór wody występował w całym kraju. Największy deficyt wody notowano na terenie Pojezierza i Pobrzeża Kaszubskiego, Pojezierza Południowo pomorskiego, Równiny Słupskiej Wysoczyzny Damnickiej, Żuław oraz na Pojezierzu Wielkopolskim i Pojezierzu Chełmińsko-Dobrzyńskim od -230 do -259 mm. Bardzo duży niedobór wody notowano również na Pojezierzu Pomorskim, Wielkopolskim oraz na Nizinie Wielkopolskiej i w zachodniej części Niziny Mazowieckiej od -200 do -229 mm. Tylko nieco mniejszy deficyt wody notowano na południe i wschód od tego obszaru od -120 do -199 mm. Na pozostałym obszarze kraju niedobór wody wynosił od 0 do -119 mm.

W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w szóstym okresie raportowania, stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na terytorium Polski.

Poniżej przedstawiamy występowanie suszy rolniczej na terenie kraju powodującej obniżenie plonów przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych.

Susza rolnicza występowała na terenie wszystkich województw:

Kujawsko-pomorskiego,
Lubuskiego,
Łódzkiego,
Warmińsko-mazurskiego,
Wielkopolskiego,
Zachodniopomorskiego,
Mazowieckiego,
Pomorskiego,
Podlaskiego,
Dolnośląskiego,
Opolskiego,
Lubelskiego,
Śląskiego,
Świętokrzyskiego,
Małopolskiego,
Podkarpackiego.

Susza występowała we wszystkich monitorowanych uprawach:

Rzepaku i rzepiku,
Zbóż jarych,
Krzewów owocowych,
Kukurydzy na ziarno,
Kukurydzy na kiszonkę,
Roślin strączkowych,
Zbóż ozimych,
Truskawek,
Warzyw gruntowych,
Tytoniu,
Drzew owocowych,
Chmielu,
Ziemniaka,
Buraka cukrowego.

W szóstym okresie raportowania od 11 maja do 10 lipca 2023 r. największy zasięg suszy rolniczej występował wśród upraw rzepaku i rzepiku. Suszę w tych uprawach notowano w 2056 gminach (83,0% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 21,6 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 56,53% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 14,64 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania). Szczegółowe dane dotyczące suszy
w uprawach rzepaku i rzepiku w województwach przedstawia tab. 1.

Tabela 1. Zasięg suszy w uprawach rzepaku i rzepiku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	97,43
2.	lubuskie	82	82	100,00	82,53
3.	łódzkie	177	177	100,00	88,04
4.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	70,13
5.	wielkopolskie	226	226	100,00	97,64
6.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	93,57
7.	mazowieckie	314	312	99,36	70,38
8.	pomorskie	123	122	99,19	85,98
9.	podlaskie	118	111	94,07	46,65
10.	dolnośląskie	169	154	91,12	30,49
11.	opolskie	71	57	80,28	15,73
12.	lubelskie	213	157	73,71	15,75
13.	śląskie	167	104	62,28	14,27
14.	świętokrzyskie	102	58	56,86	12,52
15.	małopolskie	182	76	41,76	1,28
16.	podkarpackie	160	47	29,38	1,99

Suszę rolniczą odnotowano także w uprawach zbóż jarych. W tych uprawach notowano ją w 1703 gminach (68,75% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 7,3 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 50,65% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 3,45 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania). Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach zbóż jarych w województwach przedstawia tab. 2.

Tabela 2. Zasięg suszy w uprawach zbóż jarych

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	96,25
2.	lubuskie	82	82	100,00	78,81
3.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	64,90
4.	wielkopolskie	226	226	100,00	96,79
5.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	91,20
6.	łódzkie	177	176	99,44	84,13
7.	pomorskie	123	122	99,19	82,65
8.	mazowieckie	314	301	95,86	59,69
9.	podlaskie	118	95	80,51	29,60
10.	dolnośląskie	169	133	78,70	27,21
11.	opolskie	71	42	59,15	7,96
12.	świętokrzyskie	102	36	35,29	5,27
13.	lubelskie	213	69	32,39	4,48
14.	śląskie	167	32	19,16	5,54
15.	małopolskie	182	12	6,59	0,10
16.	podkarpackie	160	4	2,50	0,09

Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach krzewów owocowych. W tych uprawach notowano ją w 1683 gminach (67,95% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 9,77 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 50,04% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 6,77 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania). Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach krzewów owocowych w województwach przedstawia tab. 3.

Tabela 3. Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	95,80
2.	lubuskie	82	82	100,00	78,31
3.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	61,78
4.	wielkopolskie	226	226	100,00	96,36
5.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	90,04
6.	pomorskie	123	122	99,19	81,24
7.	łódzkie	177	175	98,87	83,19
8.	mazowieckie	314	300	95,54	59,47
10.	podlaskie	118	92	77,97	29,86
9.	dolnośląskie	169	130	76,92	26,40
11.	opolskie	71	42	59,15	7,98
12.	świętokrzyskie	102	33	32,35	5,18
15.	lubelskie	213	63	29,58	4,19
13.	śląskie	167	29	17,37	5,54
14.	małopolskie	182	12	6,59	0,09
16.	podkarpackie	160	4	2,50	0,08

Suszę rolniczą odnotowano także w uprawach kukurydzy na ziarno, notowano ją w 1650 gminach (66,61% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 15,22 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 40,83% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 11,54 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania). Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach kukurydzy na ziarno w województwach przedstawia tab. 4.

Tabela 4. Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na ziarno

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	83,13
2.	lubuskie	82	82	100,00	63,59
3.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	44,67
4.	wielkopolskie	226	226	100,00	86,91
5.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	75,14
6.	pomorskie	123	122	99,19	67,78
7.	łódzkie	177	175	98,87	69,91
8.	mazowieckie	314	299	95,22	44,10
9.	podlaskie	118	91	77,12	19,68
10.	dolnośląskie	169	126	74,56	19,92
11.	opolskie	71	39	54,93	4,37
12.	świętokrzyskie	102	31	30,39	3,70
13.	lubelskie	213	48	22,54	3,27
14.	śląskie	167	26	15,57	4,12
15.	małopolskie	182	8	4,40	0,05
16.	podkarpackie	160	4	2,50	0,05

Suszę rolniczą odnotowano w uprawach kukurydzy na kiszonkę, notowano ją w 1650 gminach (66,61% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 15,22 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 40,83% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 11,54 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania). Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę w województwach przedstawia tab. 5.

Tabela 5. Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	83,13
2.	lubuskie	82	82	100,00	63,59
3.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	44,67
4.	wielkopolskie	226	226	100,00	86,91
5.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	75,14
6.	pomorskie	123	122	99,19	67,78
7.	łódzkie	177	175	98,87	69,91
8.	mazowieckie	314	299	95,22	44,10
9.	podlaskie	118	91	77,12	19,68
10.	dolnośląskie	169	126	74,56	19,92
11.	opolskie	71	39	54,93	4,37
12.	świętokrzyskie	102	31	30,39	3,70
13.	lubelskie	213	48	22,54	3,27
14.	śląskie	167	26	15,57	4,12
15.	małopolskie	182	8	4,40	0,05
16.	podkarpackie	160	4	2,50	0,05

Suszę rolniczą odnotowano także w uprawach roślin strączkowych, notowano ją w 1566 gminach (63,22% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 11,83 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 43,09% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 8,13 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania). Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach roślin strączkowych w województwach przedstawia tab. 6.

Tabela 6. Zasięg suszy w uprawach roślin strączkowych

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	89,59
2.	lubuskie	82	82	100,00	67,58
3.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	49,51
4.	wielkopolskie	226	226	100,00	91,66
5.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	81,41
6.	pomorskie	123	122	99,19	73,10
7.	łódzkie	177	174	98,31	74,99
8.	mazowieckie	314	288	91,72	45,71
9.	dolnośląskie	169	117	69,23	21,56
10.	podlaskie	118	80	67,80	18,04
11.	opolskie	71	29	40,85	3,76
12.	świętokrzyskie	102	21	20,59	2,08
13.	lubelskie	213	26	12,21	1,53
14.	śląskie	167	20	11,98	2,72
15.	małopolskie	182	5	2,75	0,02
16.	podkarpackie	160	3	1,88	0,00

Suszę notowano również w uprawach zbóż ozimych. Notowano ją w 1545 gminach (62,37% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 7,18 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 40,22% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 2,95 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania). Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach zbóż ozimych w województwach przedstawia tab. 7.

Tabela 7. Zasięg suszy w uprawach zbóż ozimych

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	83,23
2.	lubuskie	82	82	100,00	65,00
3.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	45,57
4.	wielkopolskie	226	226	100,00	87,32
5.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	75,53
6.	pomorskie	123	122	99,19	68,21
7.	łódzkie	177	174	98,31	69,84
8.	mazowieckie	314	286	91,08	42,43
9.	dolnośląskie	169	114	67,46	20,36
10.	podlaskie	118	79	66,95	15,68
11.	opolskie	71	28	39,44	3,25
12.	świętokrzyskie	102	18	17,65	1,66
13.	śląskie	167	19	11,38	2,14
14.	lubelskie	213	18	8,45	1,21
15.	małopolskie	182	5	2,75	0,01
16.	podkarpackie	160	1	0,62	0,00

Suszę rolniczą w tym okresie sześciodekadowym odnotowano także w uprawach truskawek. Notowano ją w 1382 gminach (55,79% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 5,49 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 34,66% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 0,55 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania). Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach truskawek w województwach przedstawia tab. 8.

Tabela 8. Zasięg suszy w uprawach truskawek

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	76,40
2.	wielkopolskie	226	226	100,00	83,09
3.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	70,80
4.	pomorskie	123	122	99,19	61,30
5.	warmińsko-mazurskie	116	115	99,14	36,80
6.	lubuskie	82	80	97,56	50,03
7.	łódzkie	177	169	95,48	61,83
8.	mazowieckie	314	254	80,89	31,91
9.	dolnośląskie	169	88	52,07	15,98
10.	podlaskie	118	38	32,20	7,09
11.	opolskie	71	14	19,72	1,24
12.	świętokrzyskie	102	8	7,84	0,32
13.	śląskie	167	7	4,19	0,13
14.	lubelskie	213	4	1,88	0,16

Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach warzyw gruntowych, notowano ją w 1286 gminach (51,92% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 11,83 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 28,79% gruntów ornych kraju ( zwiększenie o 10,9 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania). Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach warzyw gruntowych w województwach przedstawia tab. 9.

Tabela 9. Zasięg suszy w uprawach warzyw gruntowych

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	63,14
2.	wielkopolskie	226	226	100,00	76,05
3.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	61,33
4.	pomorskie	123	121	98,37	51,61
5.	warmińsko-mazurskie	116	113	97,41	26,56
6.	lubuskie	82	77	93,90	33,70
7.	łódzkie	177	164	92,66	54,39
8.	mazowieckie	314	213	67,83	24,08
9.	dolnośląskie	169	74	43,79	12,12
10.	podlaskie	118	27	22,88	3,27
11.	opolskie	71	9	12,68	0,38
12.	świętokrzyskie	102	4	3,92	0,08
13.	lubelskie	213	1	0,47	0,07

Suszę rolniczą odnotowano także w uprawach tytoniu, notowano ją w 1271 gminach (51,31% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 11,22 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 32,77% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 10,79 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania). Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach tytoniu w województwach przedstawia tab. 10.

Tabela 10. Zasięg suszy w uprawach tytoniu

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	80,53
2.	wielkopolskie	226	226	100,00	82,18
3.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	69,20
4.	pomorskie	123	121	98,37	59,49
5.	warmińsko-mazurskie	116	111	95,69	33,02
6.	lubuskie	82	77	93,90	38,20
7.	łódzkie	177	162	91,53	59,60
8.	mazowieckie	314	206	65,61	26,96
9.	dolnośląskie	169	72	42,60	13,65
10.	podlaskie	118	25	21,19	2,89
11.	opolskie	71	9	12,68	0,50
12.	świętokrzyskie	102	4	3,92	0,10
13.	lubelskie	213	1	0,47	0,07

Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach drzew owocowych. W tych uprawach notowano ją w 1150 gminach (46,43% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 6,34 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 20,72% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 5,17 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania). Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach drzew owocowych w województwach przedstawia tab. 11.

Tabela 11. Zasięg suszy w uprawach drzew owocowych

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	52,18
2.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	37,24
3.	wielkopolskie	226	224	99,12	58,15
4.	pomorskie	123	121	98,37	38,13
5.	warmińsko-mazurskie	116	104	89,66	15,82
6.	łódzkie	177	153	86,44	42,89
7.	lubuskie	82	68	82,93	17,15
8.	mazowieckie	314	148	47,13	17,31
9.	dolnośląskie	169	54	31,95	6,70
10.	podlaskie	118	13	11,02	0,68
11.	opolskie	71	5	7,04	0,10
12.	świętokrzyskie	102	2	1,96	0,03
13.	lubelskie	213	1	0,47	0,01

Suszę rolniczą w tym okresie sześciodekadowym odnotowano również w uprawach chmielu. Notowano ją w 787 gminach (31,77% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 23,13 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 7,96% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 7,04 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania). Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach chmielu w województwach przedstawia tab. 12.

Tabela 12. Zasięg suszy w uprawach chmielu

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	139	96,53	27,86
2.	zachodniopomorskie	113	102	90,27	9,80
3.	wielkopolskie	226	197	87,17	23,95
4.	pomorskie	123	89	72,36	16,29
5.	łódzkie	177	103	58,19	16,82
6.	warmińsko-mazurskie	116	50	43,10	2,99
7.	mazowieckie	314	74	23,57	6,40
8.	lubuskie	82	14	17,07	1,14
9.	dolnośląskie	169	17	10,06	1,48
10.	podlaskie	118	2	1,69	0,05

Suszę rolniczą w tym okresie sześciodekadowym odnotowano także w uprawach ziemniaka. Notowano ją w 614 gminach (24,79% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 20,71 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 4,14% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 3,78 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania). Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach ziemniaka w województwach przedstawia tab. 13.

Tabela 13. Zasięg suszy w uprawach ziemniaka

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	126	87,50	13,69
2.	wielkopolskie	226	167	73,89	13,61
3.	zachodniopomorskie	113	75	66,37	4,20
4.	pomorskie	123	62	50,41	8,87
5.	łódzkie	177	81	45,76	8,70
6.	warmińsko-mazurskie	116	35	30,17	1,37
7.	mazowieckie	314	58	18,47	3,54
8.	dolnośląskie	169	8	4,73	0,23
9.	lubuskie	82	2	2,44	0,25

Suszę rolniczą w tym okresie sześciodekadowym odnotowano również w uprawach buraka cukrowego. Notowano ją w 250 gminach (10,09% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 8,88 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 2,02% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 1,74 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania). Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach buraka cukrowego w województwach przedstawia tab. 14.

Tabela 14. Zasięg suszy w uprawach buraka cukrowego

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	88	61,11	12,02
2.	wielkopolskie	226	59	26,11	6,25
4.	pomorskie	123	27	21,95	6,10
5.	łódzkie	177	29	16,38	2,26
7.	mazowieckie	314	32	10,19	0,93
3.	zachodniopomorskie	113	9	7,96	0,26
6.	warmińsko-mazurskie	116	6	5,17	0,34

Temperatura tegorocznego maja w całym kraju była stosunkowo niska. Na przeważającym obszarze kraju notowano od 12 do 13^oC, natomiast w północnej i południowej części Polski wynosiła od 10 do 12^oC (na tym obszarze było zimniej od warunków wieloletnich od 0,5 do 1,0^oC).

W pierwszej, drugiej i trzeciej dekadzie czerwca najwyższą temperaturę powietrza notowano na Pojezierzu i Nizinie Wielkopolskiej, na Kujawach, na Nizinie Śląskiej od 16 do ponad 17^oC (w pierwszej dekadzie) oraz od 20 do 22^oC (w drugiej i trzeciej dekadzie). Najchłodniej było w północnych i południowych obszarach kraju od 13 do 15^oC (w pierwszej dekadzie), od 14 do 16^oC (w drugiej) oraz od 12 do 17^oC (w trzeciej dekadzie). Na pozostałym terytorium Polski temperatura wynosiła od 15 do 16^oC (w pierwszej dekadzie) oraz od 16 do 20^oC (w drugiej) oraz od 17 do 20^oC ( w trzeciej dekadzie).

W pierwszej dekadzie lipca najniższą temperaturę notowano na Pojezierzu Pomorskim, Mazurskim oraz na Pogórzu Karpackim i Przedgórzu Sudeckim od 15 do 19^oC. Najwyższą temperaturę powyżej 19^oC notowano na pozostałym obszarze kraju.

Trzecią dekadę maja charakteryzowało bardzo duże usłonecznienie. W całej Polsce notowano ponad 100 godz. ze Słońcem, przy czym we wschodniej części Pobrzeża Słowińskiego oraz na Polesiu Lubelskim było tych godzin aż 150.

W czerwcu usłonecznienie było już nieco mniejsze. Najniższe notowano w południowej Polsce od 80 do 100 godzin (w pierwszej dekadzie), na wschodnich i zachodnich obszarach od 40 do 70 godz. (w drugiej dekadzie) oraz w wielu rejonach kraju od 70 do 80 godz. (w trzeciej dekadzie). Natomiast w północnej części kraju liczba godzin ze Słońcem wynosiła od 100 do 140 godz. (w pierwszej dekadzie) od 100 do 125 godz. (w drugiej dekadzie) oraz od 100 do 110 godz. w trzeciej dekadzie tego miesiąca.

W pierwszej dekadzie lipca liczba godzin ze Słońcem wynosiła powyżej 100 godzin w Lubelskiem oraz w południowo zachodniej Polsce. Poniżej tej wartości usłonecznienie było notowane na pozostałym obszarze kraju.

W północno-zachodniej Polsce opady atmosferyczne w maju były małe od poniżej 5 do 50 mm. Natomiast południowo-wschodniej części kraju były już większe od 50 do 110 mm. Na przeważającym obszarze Polski były niższe od normy od 30 do 100% w stosunku do wielolecia a na północy kraju nawet od poniżej 20 do 30% normy.

Szczególnie niskie opady notowano w trzeciej dekadzie maja, w pierwszej oraz drugiej dekadzie czerwca. Na przeważającym obszarze Polski opady nie wystąpiły lub nie przekraczały 5 mm. Tylko lokalnie na zachodzie kraju notowano ich wystąpienie od 5 do 10 mm (w trzeciej dekadzie maja), od 5 do 100 mm na południu Polski (w pierwszej dekadzie czerwca) oraz we wschodnich i północnych rejonach w trzeciej dekadzie czerwca.

W pierwszej dekadzie lipca na przeważającym obszarze Polski opady nie wystąpiły lub nie przekraczały 10 mm. Tylko lokalnie na północy kraju notowano ich wystąpienie od 10 do 15 mm, oraz od 10 do 50 mm na południu Polski.

W pierwszym jak i drugim raporcie notowano stosunkowo niskie wartości ewapotraspiracji wynoszące 2,5 mm/dzień. Natomiast w trzecim raporcie ewapotranspiracja wzrosła do 3,1 mm/dzień w czwartym do 3,5 mm/dzień, w piątym do 3,7 mm/dzień a w szóstym do 4,0 mm/dzień co spowodowało, że nastąpił dalszy wzrost deficytu wody zwłaszcza w północnej Polsce. Brak opadów, zwłaszcza w trzeciej dekadzie maja oraz w pierwszej czerwca spowodował, że deficyt wody jest wyższy niż notowany w czwartym raporcie. Niedobory wody dla roślin uprawnych zwiększają się. Stwierdzamy, że największe niedobory wody w tym okresie sześciodekadowym dla roślin uprawnych w północnej i centralnej Polsce wynosiły od -200 do -259 mm.

Informujemy, że zgodnie z definicją określoną w ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 150, poz. 1249, z późn. zm.) „suszę oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb”. A zatem w obojętnie którym okresie sześciodekadowym zostanie stwierdzona susza, to plony ostateczne dla upraw objętych suszą będą niższe przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych.

Natomiast szczegółowe informacje przedstawiające straty plonów w poszczególnych województwach za pomocą map oraz tabel zamieszczone są na stronie Systemu Monitoringu Suszy Rolniczej www.susza.iung.pulawy.pl, na której znajduje się zakładka:

Mapy zagrożenia suszą\Wybierz uprawę\Wybierz okres – należy wybrać Zasięg maksymalny, z którego jednoznacznie wynika informacja o suszy:

liczba gmin z suszą,
udział gmin z suszą,
udział powierzchni z suszą

dla danego województwa. Przedstawione dane są sumą wszystkich gmin i powierzchni objętych suszą od początku jej monitorowania (od 21 marca) w danym roku aż po raport bieżący. Podkreślamy, że tylko zasięg maksymalny jest najbardziej miarodajny w monitorowanym okresie wegetacyjnym w oznaczeniu wystąpienia suszy rolniczej w: kraju, województwie, gminie oraz na działce ewidencyjnej.

Tegoroczne warunki pogodowe wiosny z uwagi na wysokie usłonecznienie, dużą prędkość wiatru oraz bardzo małe opady atmosferyczne sprawiły, że wystąpił na terenie kraju duży deficyt wody dla roślin uprawnych, powodujący straty plonów wynoszące przynajmniej 20% w stosunku do plonów uzyskiwanych w latach o przeciętnych warunkach pogodowych. Suszę notowano we wszystkich województwach. W szóstym raporcie monitoringu suszy wystąpił wzrost powierzchni z suszą rolniczą w trzynastu uprawach, natomiast w jednej uprawie odnotowano jej zmniejszenie.

W tegorocznym okresie wegetacyjnym od 21 marca do 10 lipca opracowano sześć raportów dotyczących monitoringu suszy rolniczej. W tym okresie stwierdzono niedobory wody powodujące obniżenie plonów przynajmniej o 20% w stosunku do plonów uzyskiwanych w średnich warunkach pogodowych dla upraw:

Rzepaku i rzepiku,
Zbóż jarych,
Krzewów owocowych,
Zbóż ozimych,
Kukurydzy na ziarno,
Kukurydzy na kiszonkę,
Roślin strączkowych,
Truskawek,
Warzyw gruntowych,
Tytoniu,
Drzew owocowych,
Chmielu,
Ziemniaka,
Buraka cukrowego.

Mapy strat związanych z susza Pobierz

Występowanie suszy rolniczej w monitorowanych uprawach w okresie od 21 marca do 10 lipca 2023 roku prezentujemy w tabelach 15-29.

Tabela 15. Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach rzepaku i rzepiku 21 marzec – 10 lipiec 2023 roku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	97,46
2.	lubuskie	82	82	100,00	82,54
3.	łódzkie	177	177	100,00	88,06
4.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	70,15
5.	wielkopolskie	226	226	100,00	97,64
6.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	93,61
7.	mazowieckie	314	312	99,36	70,38
8.	pomorskie	123	122	99,19	86,07
9.	podlaskie	118	112	94,92	46,90
10.	dolnośląskie	169	154	91,12	30,49
11.	opolskie	71	57	80,28	15,74
12.	lubelskie	213	157	73,71	15,75
13.	śląskie	167	104	62,28	14,27
14.	świętokrzyskie	102	58	56,86	12,52
15.	małopolskie	182	76	41,76	1,28
16.	podkarpackie	160	47	29,38	1,99

Tabela 16. Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach zbóż jarych 21 marzec – 10 lipiec 2023 roku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	99,19
2.	lubuskie	82	82	100,00	89,93
3.	łódzkie	177	177	100,00	89,37
4.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	88,95
5.	wielkopolskie	226	226	100,00	98,86
6.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	97,97
7.	pomorskie	123	122	99,19	93,45
8.	podlaskie	118	117	99,15	56,87
9.	mazowieckie	314	311	99,04	64,98
10.	dolnośląskie	169	138	81,66	33,90
11.	opolskie	71	45	63,38	13,92
12.	lubelskie	213	107	50,23	7,26
13.	świętokrzyskie	102	39	38,24	7,07
14.	śląskie	167	60	35,93	6,91
15.	małopolskie	182	12	6,59	0,10
16.	podkarpackie	160	4	2,50	0,09

Tabela 17. Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach krzewów owocowych
21 marzec – 10 lipiec 2023 roku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	98,15
2.	lubuskie	82	82	100,00	82,31
3.	łódzkie	177	177	100,00	85,89
4.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	76,18
5.	wielkopolskie	226	226	100,00	97,46
6.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	94,35
7.	pomorskie	123	122	99,19	89,79
8.	mazowieckie	314	302	96,18	61,09
9.	podlaskie	118	112	94,92	38,76
10.	dolnośląskie	169	132	78,11	28,22
11.	opolskie	71	43	60,56	9,57
12.	świętokrzyskie	102	35	34,31	5,37
13.	lubelskie	213	72	33,80	4,33
14.	śląskie	167	31	18,56	5,69
15.	małopolskie	182	12	6,59	0,09
16.	podkarpackie	160	4	2,50	0,08

Tabela 18. Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach zbóż ozimych 21 marzec
– 10 lipiec 2023 roku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	91,30
2.	lubuskie	82	82	100,00	78,82
3.	łódzkie	177	177	100,00	78,34
4.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	68,64
5.	wielkopolskie	226	226	100,00	94,06
6.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	88,06
7.	pomorskie	123	122	99,19	78,50
8.	podlaskie	118	116	98,31	43,71
9.	mazowieckie	314	306	97,45	49,16
10.	dolnośląskie	169	127	75,15	24,41
11.	opolskie	71	35	49,30	7,58
12.	świętokrzyskie	102	24	23,53	3,09
13.	lubelskie	213	46	21,60	2,38
14.	śląskie	167	22	13,17	3,09
15.	małopolskie	182	5	2,75	0,01
16.	podkarpackie	160	1	0,62	0,00

Tabela 19. Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach kukurydzy na ziarno
21 marzec – 10 lipiec 2023 roku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	83,38
2.	lubuskie	82	82	100,00	64,40
3.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	45,76
4.	wielkopolskie	226	226	100,00	87,41
5.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	75,54
6.	pomorskie	123	122	99,19	69,40
7.	łódzkie	177	175	98,87	70,05
8.	mazowieckie	314	299	95,22	44,10
9.	podlaskie	118	91	77,12	19,68
10.	dolnośląskie	169	126	74,56	20,02
11.	opolskie	71	39	54,93	4,37
12.	świętokrzyskie	102	31	30,39	3,70
13.	lubelskie	213	48	22,54	3,27
14.	śląskie	167	26	15,57	4,12
15.	małopolskie	182	8	4,40	0,05
16.	podkarpackie	160	4	2,50	0,05

Tabela 20. Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach kukurydzy na kiszonkę
21 marzec – 10 lipiec 2023 roku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	83,38
2.	lubuskie	82	82	100,00	64,40
3.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	45,76
4.	wielkopolskie	226	226	100,00	87,41
5.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	75,54
6.	pomorskie	123	122	99,19	69,40
7.	łódzkie	177	175	98,87	70,05
8.	mazowieckie	314	299	95,22	44,10
9.	podlaskie	118	91	77,12	19,68
10.	dolnośląskie	169	126	74,56	20,02
11.	opolskie	71	39	54,93	4,37
12.	świętokrzyskie	102	31	30,39	3,70
13.	lubelskie	213	48	22,54	3,27
14.	śląskie	167	26	15,57	4,12
15.	małopolskie	182	8	4,40	0,05
16.	podkarpackie	160	4	2,50	0,05

Tabela 21. Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach roślin strączkowych
21 marzec – 10 lipiec 2023 roku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	91,49
2.	lubuskie	82	82	100,00	73,45
3.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	54,07
4.	wielkopolskie	226	226	100,00	93,07
5.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	84,20
6.	pomorskie	123	122	99,19	77,62
7.	łódzkie	177	175	98,87	76,18
8.	mazowieckie	314	288	91,72	45,92
9.	dolnośląskie	169	118	69,82	22,32
10.	podlaskie	118	81	68,64	18,27
11.	opolskie	71	30	42,25	4,61
12.	świętokrzyskie	102	21	20,59	2,08
13.	lubelskie	213	26	12,21	1,53
14.	śląskie	167	20	11,98	2,72
15.	małopolskie	182	5	2,75	0,02
16.	podkarpackie	160	3	1,88	0,00

Tabela 22. Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach truskawek
21 marzec – 10 lipiec 2023 roku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	92,05
2.	lubuskie	82	82	100,00	78,75
3.	łódzkie	177	177	100,00	75,84
4.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	73,06
5.	wielkopolskie	226	226	100,00	94,76
6.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	89,18
7.	pomorskie	123	122	99,19	81,07
8.	podlaskie	118	115	97,46	39,19
9.	mazowieckie	314	276	87,90	41,66
10.	dolnośląskie	169	108	63,91	24,20
11.	opolskie	71	26	36,62	5,75
12.	świętokrzyskie	102	12	11,76	0,90
13.	lubelskie	213	25	11,74	0,71
14.	śląskie	167	15	8,98	0,89

Tabela 23. Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach warzyw gruntowych
21 marzec – 10 lipiec 2023 roku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	66,28
2.	wielkopolskie	226	226	100,00	78,28
3.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	64,19
4.	pomorskie	123	122	99,19	57,61
5.	warmińsko-mazurskie	116	115	99,14	29,25
6.	lubuskie	82	79	96,34	37,96
7.	łódzkie	177	164	92,66	54,70
8.	mazowieckie	314	213	67,83	24,09
9.	dolnośląskie	169	75	44,38	12,40
10.	podlaskie	118	27	22,88	3,28
11.	opolskie	71	9	12,68	0,44
12.	świętokrzyskie	102	4	3,92	0,08
13.	lubelskie	213	1	0,47	0,07

Tabela 24. Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach tytoniu
21 marzec – 10 lipiec 2023 roku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	83,04
2.	wielkopolskie	226	226	100,00	84,64
3.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	71,91
4.	pomorskie	123	122	99,19	67,94
5.	warmińsko-mazurskie	116	114	98,28	38,00
6.	lubuskie	82	79	96,34	43,81
7.	łódzkie	177	162	91,53	60,20
8.	mazowieckie	314	206	65,61	26,97
9.	dolnośląskie	169	73	43,20	14,15
10.	podlaskie	118	25	21,19	2,91
11.	opolskie	71	9	12,68	0,56
12.	świętokrzyskie	102	4	3,92	0,10
13.	lubelskie	213	1	0,47	0,07

Tabela 25. Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach drzew owocowych
21 marzec – 10 lipiec 2023 roku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	144	100,00	64,88
2.	warmińsko-mazurskie	116	116	100,00	31,73
3.	wielkopolskie	226	226	100,00	72,75
4.	zachodniopomorskie	113	113	100,00	61,62
5.	pomorskie	123	122	99,19	55,49
6.	lubuskie	82	79	96,34	38,30
7.	łódzkie	177	163	92,09	49,31
8.	mazowieckie	314	158	50,32	18,40
9.	dolnośląskie	169	68	40,24	10,20
10.	podlaskie	118	23	19,49	2,14
11.	opolskie	71	8	11,27	0,42
12.	świętokrzyskie	102	2	1,96	0,03
13.	lubelskie	213	1	0,47	0,01

Tabela 26. Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach chmielu
21 marzec – 10 lipiec 2023 roku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	139	96,53	27,86
2.	zachodniopomorskie	113	102	90,27	9,81
3.	wielkopolskie	226	197	87,17	23,95
4.	pomorskie	123	90	73,17	16,80
5.	łódzkie	177	103	58,19	16,82
6.	warmińsko-mazurskie	116	50	43,10	2,99
7.	mazowieckie	314	74	23,57	6,40
8.	lubuskie	82	14	17,07	1,14
9.	dolnośląskie	169	17	10,06	1,48
10.	podlaskie	118	2	1,69	0,05

Tabela 27. Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach ziemniaka
21 marzec – 10 lipiec 2023 roku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	126	87,50	13,69
2.	wielkopolskie	226	167	73,89	13,61
3.	zachodniopomorskie	113	75	66,37	4,20
4.	pomorskie	123	66	53,66	9,18
5.	łódzkie	177	81	45,76	8,70
6.	warmińsko-mazurskie	116	35	30,17	1,37
7.	mazowieckie	314	58	18,47	3,54
8.	dolnośląskie	169	8	4,73	0,23
9.	lubuskie	82	2	2,44	0,25

Tabela 28. Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach buraka cukrowego
21 marzec – 10 lipiec 2023 roku

Lp.	Województwo	Liczba gmin ogółem	Liczba gmin z suszą	Udział gmin z suszą [%]	Udział powierzchni z suszą [%]
1.	kujawsko-pomorskie	144	88	61,11	12,02
2.	wielkopolskie	226	59	26,11	6,25
3.	pomorskie	123	29	23,58	6,75
4.	łódzkie	177	29	16,38	2,26
5.	mazowieckie	314	32	10,19	0,93
6.	zachodniopomorskie	113	9	7,96	0,26
7.	warmińsko-mazurskie	116	6	5,17	0,34

Wystąpienie strat spowodowanych przez suszę rolniczą w kraju dla okresu 21.03 – 10.07 2023 roku przedstawia tabela 29.

Tabela 29. Susza rolnicza w Polsce w okresie 21.03 – 10.07.2023 r.

Lp.	Uprawa	Liczba gmin z suszą	% gmin z suszą	% gruntów z suszą
1.	Rzepak i rzepik	2057	83,04	56,55
2.	Zboża jare	1813	73,19	57,70
3.	Krzewy owocowe	1723	69,56	53,23
4.	Zboża ozime	1662	67,10	48,46
5.	Kukurydza na ziarno	1650	66,61	41,12
6.	Kukurydza na kiszonkę	1650	66,61	41,12
7.	Rośliny strączkowe	1570	63,38	44,43
8.	Truskawki	1557	62,86	47,27
9.	Warzywa gruntowe	1292	52,16	30,04
10.	Tytoń	1278	51,59	34,34
11.	Drzewa owocowe	1223	49,37	27,97
12.	Chmiel	788	31,81	7,99
13.	Ziemniak	618	24,95	4,16
14.	Burak Cukrowy	252	10,17	2,05

Dyrektor
Prof. dr hab. Wiesław Oleszek

Opracowali:

Dr hab. Andrzej Doroszewski, prof. IUNG-PIB
Dr hab. Rafał Pudełko
Dr Katarzyna Żyłowska
Dr Jan Jadczyszyn
Mgr Piotr Koza
Mgr Anna Jędrejek
Mgr Małgorzata Kozak
Mgr Tomasz Jóźwicki
Adrian Matczuk

Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy

Klimatyczny Bilans Wodny dla okresu od 11 maja do 10 lipca 2023 roku

ul. Czartoryskich 8 24-100 Puławy

Tel: +48 81 4786 700