Wpływ rolniczej i pozarolniczej działalności człowieka na właściwości gleb może być w zależności od intensywności i kierunku, mniej lub bardziej wyraźny. Określenie tempa i wielkości zmian chemizmu gleb wymaga długiego okresu ze względu na właściwości buforowe gleb.
W Instytucie dokonano ceny jakości gleb w zakresie zanieczyszczenia metalami ciężkimi i sporządzono mapę przedstawiającą ten stan. Wyniki badań gleb w punktach kontrolno-pomiarowych wykazały, że ich zanieczyszczenie łączne wszystkimi metalami (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn) jest niewielkie. Zdecydowana większość gleb wykazuje naturalną ich zawartość. Jedynie kilka procent badanych gleb wykazywało koncentrację metali ciężkich na poziomie I i II stopnia zanieczyszczenia gleb, dla których zalecany jest stosunkowo łagodny reżim produkcji roślinnej. 
Prowadzone badania wykazaują, że zanieczyszczenie gleb wskazujące na II stopień zanieczyszczenia dotyczą ok. 3% badanych gleb dla ołowiu, 1,5% dla cynku. Ponadto stwierdza się małe zanieczyszczenie gleb (I-szy stopień zanieczyszczenia) dla kadmu – dla ok. 10% gleb i dla niklu – 3% .
Wyniki badań pozwalają stwierdzić, że gleby w Polsce są w niewielkim stopniu zanieczyszczone metalami ciężkimi co pozwala je zakwalifikować do gleb o dużej wartości rolniczej.
Obszary zdegradowane przemysłowo występują głównie na południu Polski. Na obszarach degradacji przemysłowej występują wszystkie lub większość czynników pogarszających ekologiczne i użytkowe właściwości gleby. Według danych podawanych przez statystykę publiczną udział gleb zdegradowanych w Polsce wynosi 2,7% powierzchni kraju. Przy czym degradacja w stopniu dużym i bardzo dużym obejmuje 0,5% zaś w stopniu średnim i małym 2,2 %.
Sukcesywne ograniczanie, w ostatnich latach, emisji zanieczyszczeń przemysłowych, porządkowanie gospodarki odpadami, rekultywacja gruntów zdegradowanych, a także generalna poprawa kultury użytkowania środowiska sprzyjają ograniczaniu areału zdegradowanych gruntów.