Działalność statutowa – Podprogram 3

Ocena i wspieranie procesów kształtowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej  na różnych poziomach zarządzania z uwzględnieniem uwarunkowań przyrodniczych  i organizacyjno-ekonomicznych

Koordynator podprogramu: prof. dr hab. Mariusz Matyka

Środowisko rolnicze jest jednym z wyznaczników potencjału rolnictwa. O stopniu wykorzystania tego potencjału decydują warunki organizacyjno-ekonomiczne. Kształtowanie środowiska rolniczego jest ściśle związane z koncepcją rozwoju zrównoważonego. Oznacza ono świadome wprowadzanie i ocenę skutków zmian w ekosystemach oraz wskazywanie działań zapewniających racjonalne gospodarowanie rolniczą przestrzenią. Procesy kształtowania środowiska rolniczego obejmują:

  • ocenę warunków przyrodniczych z punktu widzenia możliwości rozwoju produkcji rolniczej,
  • dostrzeganie wszystkich funkcji gleb,
  • wskazywanie zagrożeń dla środowiska przyrodniczego,
  • wyznaczanie obszarów wrażliwych,
  • narażonych na procesy degradacji środowiska,
  • poszukiwanie możliwości ograniczania lub wyeliminowania zagrożeń, wspieranie koncepcji wielofunkcyjnego i zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.  

Działania w zakresie kształtowania środowiska rolniczego przebiegają jednocześnie z procesami jego użytkowania i ochrony. Rolnictwo polskie, zgodnie z nakreśloną strategią jego rozwoju oraz wymaganiami akcesyjnymi, podlegać będzie dość głębokim przemianom. Warunkiem ich przeprowadzenia jest racjonalizacja użytkowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej oraz uwzględnienie w jej kształtowaniu nowych potrzeb i programów rozwoju rolnictwa. Konieczność sprostania tym wyzwaniom zwiększy zapotrzebowanie na wspomaganie informacyjne, które jest nieodzowną podstawą właściwych decyzji.  

Budowa systemów informatycznych, zgodnych z potrzebami i standardami przyjętymi w Unii Europejskiej, wymaga pilnego przetworzenia danych agroklimatycznych, glebowych oraz urządzeniowych do postaci numerycznej. Podprogram będzie realizowany poprzez tworzenie i adaptację modeli i aplikacji umożliwiających szybki dostęp do informacji charakteryzujących: warunki produkcji rolniczej, waloryzację przestrzeni, sposoby jej użytkowania, spodziewane efekty produkcyjne, skutki wykorzystywania przyrodniczych zasobów rolnictwa i inne funkcje przestrzeni. Opracowywane modele i aplikacje opisywać będą w sposób dynamiczny zmienność zjawisk i procesów przyrodniczych oraz antropogenicznych z uwzględnieniem uwarunkowań ekonomicznych i zasad ekorozwoju. Bazy danych, modele i aplikacje generujące niezbędne informacje odnosić się będą do trzech szczebli zarządzania i podejmowania decyzji – krajowego, regionalnego i lokalnego. Ponadto będzie prowadzona ocena potencjalnych możliwości produkcyjnych różnych regionów Polski, gdyż po wprowadzeniu gospodarki rynkowej zróżnicowanie to wyraźnie wzrosło i uległy dezaktualizacji dotychczasowe kryteria rejonizacji produkcji roślinnej. Uzyskane wyniki mogą być przydatne do regionalizacji przyszłej polityki rolnej.

Celem podprogramu badawczego jest wspieranie racjonalnego wykorzystania rolniczej przestrzeni produkcyjnej na różnych poziomach zarządzania z uwzględnieniem uwarunkowań przyrodniczych i organizacyjno-ekonomicznych. Jednocześnie podprogram ma na celu opracowanie zasad organizacji i funkcjonowania gospodarstw rolniczych, umożliwiających realizację celów zrównoważonego rozwoju w różnych warunkach przyrodniczych i ekonomiczno-organizacyjnych. Prace badawcze będą przede wszystkim ukierunkowane na poszukiwanie takiej struktury, która umożliwi efektywne wykorzystanie zasobów własnych gospodarstwa oraz właściwe powiązanie produkcji roślinnej i zwierzęcej.

Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy
Skip to content