Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 kwietnia 2019 r. w sprawie wartości klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb, oznaczających wystąpienie suszy, stwierdzono zagrożenie dla upraw: zbóż jarych, zbóż ozimych, truskawek i krzewów owocowych. Analiza została przeprowadzona w Systemie Monitoringu Suszy Rolniczej, obejmując dwa okresy raportowania: od 21 marca do 20 maja (R1) oraz od 1 kwietnia do 31 maja (R2) i będzie uszczegółowiana w kolejnych raportach.
W uprawach zbóż jarych warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 330 gmin, co stanowi 13,3% ogólnej liczby gmin w kraju. W stosunku do poprzedniego raportu nastąpił wzrost liczby gmin w których stwierdzono w uprawach zbóż jarych występowanie suszy o 26 gmin. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów zbóż jarych odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (70% gmin w województwie), kujawsko-pomorskim (57% gmin ), lubuskim (55% gmin), wielkopolskim (34% gmin), łódzkim (22% gmin) oraz mazowieckim (2% gmin). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów w uprawach zbóż – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (17,6%) oraz lubuskim (15,3%) (Tabela 1).
Tabela 1. Zasięg suszy w uprawach zbóż jarych – analiza obejmuje okres do 31 maja 2025 roku
| Id | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
| 04 | kujawsko-pomorskie | 144 | 82 | 56.94 | 6.07 |
| 08 | lubuskie | 82 | 45 | 54.88 | 15.32 |
| 10 | łódzkie | 177 | 39 | 22.03 | 3.71 |
| 14 | mazowieckie | 314 | 7 | 2.23 | 0.25 |
| 30 | wielkopolskie | 226 | 78 | 34.51 | 6.64 |
| 32 | zachodniopomorskie | 113 | 79 | 69.91 | 17.62 |
| PL | Polska | 2479 | 330 | 13.31 | 2.86 |
W uprawach zbóż ozimych warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 251 gmin, co stanowi ponad 10% ogólnej liczby gmin w kraju. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów zbóż ozimych odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (66% gmin w województwie), lubuskim (46%), kujawsko-pomorskim (40%), wielkopolskim (28%), łódzkim (10%). W porównaniu do poprzedniego okresu raportowania liczba gmin zagrożonych suszą dla zbóż ozimych wzrosła o 8 gmin. Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (10,4%) oraz lubuskim (9,9%) (Tabela 2).
Tabela 2. Zasięg suszy w uprawach zbóż ozimych – analiza obejmuje okres do 31 maja 2025 roku
| Id | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
| 04 | kujawsko-pomorskie | 144 | 57 | 39.58 | 3.50 |
| 08 | lubuskie | 82 | 38 | 46.34 | 9.91 |
| 10 | łódzkie | 177 | 18 | 10.17 | 1.99 |
| 30 | wielkopolskie | 226 | 63 | 27.88 | 4.78 |
| 32 | zachodniopomorskie | 113 | 75 | 66.37 | 10.42 |
| PL | Polska | 2479 | 251 | 10.13 | 1.77 |
W uprawach truskawek warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 174 gmin, co stanowi 7% ogólnej liczby gmin w kraju. W porównaniu do poprzedniego okresu liczba gmin zagrożonych suszą dla truskawek zwiększyła się o 5. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów truskawek odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (58%), lubuskim (38%), wielkopolskim (18%), kujawsko-pomorskim (17%), łódzkim (7%). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (7,9%) oraz lubuskim (6,2%) (Tabela 3).
Tabela 3. Zasięg suszy w uprawach truskawek – analiza obejmuje okres do 31 maja 2025 roku
| Id | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
| 04 | kujawsko-pomorskie | 144 | 25 | 17.36 | 0.93 |
| 08 | lubuskie | 82 | 31 | 37.80 | 6.27 |
| 10 | łódzkie | 177 | 11 | 6.21 | 1.27 |
| 30 | wielkopolskie | 226 | 41 | 18.14 | 2.60 |
| 32 | zachodniopomorskie | 113 | 66 | 58.41 | 7.98 |
| PL | Polska | 2479 | 174 | 7.02 | 1.07 |
W uprawach krzewów owocowych warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 33 gmin, co stanowi 1,3% ogólnej liczby gmin w kraju. W porównaniu do poprzedniego okresu liczba gmin zagrożonych suszą dla krzewów owocowych zwiększyła się o 32 gminy. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (20%), lubuskim (8%), wielkopolskim (0,4%), łódzkim (0,6%). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwie zachodniopomorskim (1,0%) (Tabela 4).
Tabela 4. Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych – analiza obejmuje okres do 31 maja 2025 roku
| Id | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
| 08 | lubuskie | 82 | 8 | 9.76 | 0.38 |
| 10 | łódzkie | 177 | 1 | 0.56 | 0.06 |
| 30 | wielkopolskie | 226 | 1 | 0.44 | 0.01 |
| 32 | zachodniopomorskie | 113 | 23 | 20.35 | 1.02 |
| PL | Polska | 2479 | 33 | 1.33 | 0.08 |
Komentarz agrometeorologa
Drugi raport Systemu Monitoringu Suszy obejmuje analizę wartości klimatycznego bilansu wodnego (KBW) za okres od 1 kwietnia do 31 maja 2025 roku, a tym samym – łącznie z pierwszym raportem – przedstawia ocenę przebiegu warunków agrometeorologicznych do końca maja 2025 roku. Na podstawie danych meteorologicznych z tego okresu wskaźnik KBW doprecyzował przestrzenny zasięg obszarów zagrożonych wystąpieniem istotnych strat w plonach, wskazując nowe gminy objęte zagrożeniem w województwach: zachodniopomorskim, lubuskim, kujawsko-pomorskim oraz łódzkim.
Pomimo wystąpienia opadów atmosferycznych na terenie całego kraju w drugiej i trzeciej dekadzie maja, w województwie zachodniopomorskim ich suma wyniosła zaledwie 35–45% normy wieloletniej (1991–2020), według danych zamieszczanych w serwisie IMGW (link: https://modele.imgw.pl/cmm/?page_id=44688). Szczególnie niekorzystny był przebieg warunków opadowych w poprzednich miesiącach – w marcu suma opadów wyniosła jedynie około 15%, a w kwietniu 20% normy wieloletniej. Na pozostałym obszarze kraju wskaźnik KBW nie wskazuje na zagrożenie suszą rolniczą. Wskaźniki wilgotności gleby potwierdzają poprawę uwilgotnienia jedynie w wierzchniej warstwie profilu glebowego, podczas gdy w warstwach głębszych nadal utrzymują się warunki suszy glebowej. Potwierdzają to wskaźniki oceny aktualnego deficytu wilgotności gleby z wykorzystaniem modeli, które są dostępne wraz z prognozami na kolejne 10 dni, na portalu projektu Cim4Cast, pod adresem: https://clim4cast.czechglobe.cz/. Na poprawę dostępności wody dla roślin w profilu glebowym wskazują również wyniki pomiarów wilgotności gleby w raz z oceną dostępności wody dla roślin w punkach referencyjnych prowadzonych w ramach Systemu Monitoringu Suszy, dostępne w zakładce wilgotność gleby pod adresem: https://susza.iung.pulawy.pl/mwgst/1,2025,p/
